امير خرمی _کارشناسی
ارشد مهندسی برق _الکترونيکشـرکت مـهندسی آسـانسور هـيدروگـستر
مقدمه
با دستيابی بشريت به
منابع تامين قدرت و برخورد با مشکلات روزمره برای جابجايی اجسام سنگين و بدفعات
فراوان و يا بعبارتی برای رفع نارسايی های جسمانی خود که همراه با پديدآمدن فرهنگ
آسمان خراشها و آپارتمان نشينی بود ، ناگزير گرديد که در اوايل قرن نوزدهم وسيله
ای اختراع نمايد که ما امروزه آنرا آسانسور مي ناميم و اولين نوع آسانسور از نوع هيدروليکی که با آب
عمل ميکرد به بازار ارائه گرديد. خواه و نا خواه و همانند ساير اختراعات ،آسانسور
های اوليه کارايی محدودی داشته و با مشکلات فراوانی همراه بودند که به تدريج ولی
با سرعت کمتری رفع گرديد . در همين ضمن ، آسانسور های کششی پا بعرصه وجود گذاشت و
بنحو گسترده ای مورد استفاده قرار گرفت ، ولی با گذشت زمان و پيشرفت تکنولوژی بشر
به نسل سوم آسانسور که همانا آسانسور های هيدروليکی امروزه می باشد رسيد با وجود اينکه
اختراعات فعلی پاسخگوی نياز های امروزه ميباشند معذالک راه تکنولوژی و همانگونه که
در بخش انتهايی بدان اشاره شده کماکان ادامه خواهدداشت.
انواع متداول آسانسور
متداولترين آسانسور از
نوع مسافری است که برای حمل افراد به طبقات مختلف بکار رفته و متناسب با ارتفاع
طبقه سرعت نامی برای آن در نظر گرفته ميشود تا انتقال در حد اقل زمان ممکنه و
متناسب با انرژي مصرفی باشد ، صورت گيرد.
هنگامی که از نظر فضا در
نمايشگاهها ، تالار ها و يا کارخانجات در مضيقه قرار گيريم آسانسور های هيدوليکی
پر قدرت به کمک آمده و مشکل فضا و جابجايی اجسام ثقيل و چندين تنی را بسهولت حل مينمايند.
آسانسور های کوچکتر و
بدون سرنشين نيز موارد استفاده فراوانی داشته و قادرند که مثلا غذا را از طبقات زير زمين به سطح خيابان و رستورانها
برسانند. طراحان آسانسور پا را فراتر گذاشته و آسانسورهايی بسيار زيبا و حتی
پانورميک ارائه کرده اند که مناظر بديع طبيعی و يا بخشهای مختلف فروشگاهی را در حين
حرکت آسانسور به مشتريان عرضه نمايند.
کاربرد های وسيع آسانسور
هنوز هم به پايان نرسيده و ازآنجمله ميتوان آسانسورهای مخصوص معلولين و يا
آسانسورهای معلول بر جنب پله ای را نام برد.
در طراحی و ساخت کليه
تجهيزات فنی ، مسائل ايمنی فراوانی بکار گرفته شده است که الزاما وجود قوانين
منسجمی را ايجاب مينمايد تا کارخانه های سازنده اين نوع تجهيزات ، آنرا به مورد
اجراء در آورندکه شما در بخشهای استاندارد با آن آشنا خواهيد گرديد.
مزايای
آسانسورهای هيدروليکی
بررسي آماري از نصب آسانسور هاي هيدروليكي نشان ميدهد كه اين نوع آسانسور ،
در بازار رواج يافته است در حدود 70% كليه
آسانسورهاي فروخته شده براي ساختمانهاي جديد در آمريكا ، آسانسورهاي هيدروليكي
بوده است . در حدود 70% كل آسانسورهاي هيدروليكي فروخته شده براي ساختمانهاي جديد
، براي چهار طبقه و يا كمتر بوده است . در
حدود 95% كليه آسانسورهاي هيدروليكي
فروخته شده در آمريكا ، از نوع اتصال مستقيمDIRECT)) بوده اند.
آمار نشان ميدهد كه آسانسورهاي
هيدروليكي مورد استقبال فروان خريداران و عامل اصلي صعود در ساختمانهای مسکونی بوده و تعداد طرفداران آن در صنعت بی شمار ميباشند.
آسانسورهاي
هيدروليكي مزاياي زيرين را در اختيار طراحان و استفاده كنندگان خود قرار ميدهند:
1- فضايی در بالای چاهک آسانسور های هيدروليکی ، جهت
موتورخانه احتياج نيست و موتورخانه را با حداقل اشغال فضای موجود در اطراف يکی از
چهار وجه چاه می توان در نظر گرفت. (جای مانور موتورخانه زياد است)
2- آهنکشی چندانی جهت آسانسور های هيدروليکی غیر مستقیم ( INDIRECT) احتیاج
نیست و مثل سیستم آسانسورهای کششی احتیاج به چهارچوب فلزی برای نصب ریل نداریم از
این جهت هم هزینه مواد مصرفی (ناودانی+ نبشی+ ...) و هم اجرت نصب حداقل نصف میشود.
3- ايمنی آسانسورهای هيدروليکی غیر مستقیم بدليل استفاده از دو فاکتور (پاراشوت و شير
ترکيدگی+ شيرايمنی) دو برابر آسانسورهای کششی است.
4- هزينه تعمير
و نگهداري آسانسورهای هيدروليک به مراتب کمتر از آسانسورهای کششی است.
5- بهره
برداري موثرتر از فضاي ساختمان :
الف - سطح شافت مورد استفاده آسانسورهاي هيدروليكي نسبت به آسانسورهاي كششي ، در حدود 12% كمتر ميباشد . و قسمت بالاي شافت (بخش زير سقف) آسانسورهای هيدروليکی بمراتب تميز تر باقی ميماند . آسانسورهاي هيدروليكي نياز به اتاق ماشين در
بالا نداشته ولي به يك مقدار فضا OVER HEAD در بالاي پشت بام نياز دارد كه آنهم به علت رعايت مقررات ايمنی مربوطه
ميباشد.
ب _ از آنجائيكه آسانسورهاي هيدروليكي
از نوع مستقيم نيرو و بار عمودي به ساختمان تحميل نمي كند ابعاد ستون هاي ساخته شده در اطراف شافت بطرز
چشمگيري كاهش مي يابد.
پ _ از آنجائيكه اتصالات مكانيكي بين پاور يونيت و شافت آسانسورهاي هيدروليكي را لوله ها و لوله هاي محافظ ( داكت ها ) تشكيل ميدهند ،ميتوان از اين خصوصيت
قابليت انعطاف استفاده نموده و بخش پاور يونيت را در
محل مناسبی در شعاع حداکثر12 متری سيلندر هيدروليک نصب نمود.
6- براي بالا بردن ظرفيت هاي سنگين بار ، موثر ترين وسيله ميباشند.
هنگاميكه مايل به استفاده از آسانسوری با تراول هاي كوتاه و ظرفيتی بيش از چهار تن هستيم اهميت آسانسورهاي هيدروليكي آشكار تر ميگردد
زيرا كه بطور اصولی سيستمهای هيدروليكی ، دارای توان و نيروي بالا برنده قوي و راندمان مكانيكي خوب ، همراه با هزينه
كمتر ميباشند.
هنگاميكه نيازي به سرعتهاي بالاتري نمي باشد
، آسانسورهاي هيدروليكي ميتوانند با
ظرفيت هاي 57000 کيلوگرم و يا بيشتر عمل كنند كه اين وزن ها مربوط به واگنهاي پر بار و سنگين و يا
كاميونهاي بزرگ بوده و يا نياز عملياتي و كار بردي خاص صنعتي و يا جابجائي اجسام
ثقيل را ممكن ميسازد.
7- پائين آمدن سريع همراه با هزينه
كمتر
از آنجائيكه نيروي پائين آمدن آسانسورهاي هيدروليكي توسط نيروی جاذبه زمين
تامين ميگردد لذا كاربرد هاي فراواني براي سريع پائين آمدن آسانسور وجود
داشته كه بدون استفاده از نيروی
برق انجام ميگيرد.(خروج
اضطراری)
محدوديت
هاي آسانسورهاي هيدروليكي
آسانسورهاي هيدروليكي مزاياي فراواني دارند ولي ممكن است كه اين مزايا ، گاهي اوقات موجب كاربرد هاي نا مناسب آسانسورهاي هيدروليكي گردند . نتيجه كار برد نا
مناسب آن ميتواند كه پر هزينه بوده و در نتيجه آگاهي
و شناخت محدوديت هاي آسانسورهاي هيدروليكي
برای
همگان ضروري
ميباشد . ذيلا" محدوديت هاي آسانسورهاي هيدروليكي آمده است :
1- با توجه به نياز آسانسورهاي هيدروليكي به قدرت ، كنترل ، و
محذورات ساختماني ، به ندرت ميتوان از آن براي سرعتهاي بالای 76/0 متر بر ثانيه استفاده نمود .
2-گاهی از اوقات و بعلت تغييرات در درجه حرارت روغن هيدروليك ،
عملكرد آسانسورهاي هيدروليكي دستخوش نوسان
ميگردد درجه حرارت روغن در آسانسورهاي
هيدروليكي كم مصرف بتدريج كاهش يافته ، در حاليكه در آسانسورهاي هيدروليكي پر مصرف ، حرارت آن بالا
ميرود . لذا بايستي كه حرارت اتاقك پاور يونيت آسانسورهاي هيدروليكي را كنترل نمود تا تغييرات
حرارت روغن به حد اقل برسد .
3- نشت روغن در بخشهاي مدفون آسانسور هاي هيدروليكي و ورود تدريجي روغن به
محيط اطراف ، ممكن است موجب آلودگي آبهاي منطقه گردد .
4- توان مورد نياز موتور پمپ آسانسورهاي هيدروليكي در حدود دو و نيم الي سه
برابر يك آسانسور كششي با ظرفيت و سرعت
مشابه ميباشد . لذا رساندن قدرت مورد نياز به آسانسورهاي هيدروليكي ، بمراتب حساس تر از آسانسورهاي كششي بوده و سيم كشي
ساختمان بايستي با دقت فراوان انجام گرفته تا از كم نور شدن چراغهاي ساختمان و افت
شديد ولتاژ منبع قدرت جلوگيري شود .
5- هزينه هاي نصب و نگهداري يكي از ملاحظات اصولي در اغلب سيستمهاي
هيدروليكي ميباشد .در نصب هايی که نياز به حفر چاله های عميق دارد سوراخ كردن زير زمين براي نصب آسانسورهاي هيدروليكي ، خطرات بر خورد با موانع
زير زميني را افزايش داده و احيانا هزينه اي را به خريدار تحميل ميكند . در نتيجه اغلب قرار داد هاي نگهداري آسانسورهاي هيدروليكي فاقد بخش هزينه فراوان
تعويض قطعات زير زميني ميباشد واين قسمت معمولا به كار فرما واگذار ميگردد.
6- سادگي فروان آسانسورهاي
هيدروليكي ، اغلب نصابان بي تجربه جديد و احيانا سازمانهاي خدماتي را گمراه ميكند
. بررسي دقيق و كامل از نصب های قبلي شرکت های نصاب ، و انتخاب تجهيزات مناسب و خدمات بعد از آن حائز اهميت فراوان بوده و از
پيش نياز هاي ارزنده براي مشتريهاي آتي بشمار مي آيند.
7- اصولا آسانسورهاي هيدروليكي ،
دستگاههائي هستند كه حرارت فراواني را ايجاد ميكنند زيرا كه كليه انرژي كه در
پائين آمدن آسانسور بكار ميرود تبديل به حرارت شده كه در نتيجه روغن آن حرارت را جذب و درجه حرارت آن بالا ميرود .
ديدگاه آتي آسانسورهاي هيدروليكي
آسانسورهاي هيدروليكي امروزه كه بطرز صحيحي نصب شده باشند عمكرد دقيق و
اقتصادي دارند . تعمير و نگهداري دوره اي اين آسانسور ها و استفاده از آن همگي امري روز مره
و شناخته شده ميباشند .
سيستم هيدروليك مدفون :
سيستم پر فشار هيدروليك و تجهيزات مربوطه
مدفون كه لازمه نصب برخی از آسانسورهاي هيدروليكي ميباشند در معرض حملات شيميائي ، مكانيكي و الكتروليتي قرار داشته كه ميتوانند موجب نشتي
و يا پارگي لوله هاي هيدروليك شده و يا آبهاي اطراف را آلوده نمايند . اقدامات فراواني در جهت جلوگيري و يا
كاهش خوردگي صورت گرفته است كه استفاده از بسياري از آنها امروزه متداول شده است .
از متداولترين اقدامات پيشگيرانه ، استفاده
از روكش هاي مخصوصي ميباشد كه بخشهاي مدفون را از سيالات زير زميني و خاك كه موجب
خوردگي ميشوند محفوظ نگه ميدارد.
مشكل مهمي كه هنوز لاينحل باقي مانده ، مربوط به ايجاد روشي ميباشد كه
بتوان بسهولت و مقرون بصرفه قطعات مدفون در زمين را مورد بررسي و بازرسي قرار داد
. منطقي ترين و واضحترين راه اينست كه كليه سيستم هيدروليك را به بالاي زمين انتقال داد ، جائيكه بتوان بسهولت و در همه موقع قطعات را
بازبيني نمود .
عليرغم قيمت جكهاي تلسكوپي دو و يا سه مرحله اي ، اين نوع جكها ، عمكرد
صحيح خود را به اثبات رسانده اند و اغلب مقررات ايمني مدون را مراعات مينمايند و
بهمين دليل از اين نوع جكها براي تقريبا
كليه ساختمانهاي كوتاه استفاده ميگردد .
صدمات وارده به کاسه نمد ها و بخش پکينگ جکهای هيدروليکی يكي ديگر از مشکلات اين نوع آسانسور
ها ميباشد و به همين دليل بايستی در نصب آنها دقت فراوان مبذول داشت.
در بسياري از كشور هاي اروپائي ، مدتهاست كه استفاده از آسانسور هايي كه با
جك غير مستقيم و سيم بكسل عمل ميکنند متداول بوده است . اين سيستم و متعلقات مربوطه
، آسانسور را از طريق سيم بكسل كه نيروي بالا برنده خود را از جك هيدروليكي همراه با
تعدادي پولي هاي تركيبي
در يافت ميكنند عمل مينمايند .
مصرف نيروی بيشتر :
نيروي حاصله از جك هيدروليكي معمولي بايستي بنحوي باشد كه نه تنها بار
بلكه وزن كابين را نيز بلند نمايد در
حالكيه موتور آسانسور هاي كششي ، تنها 60% بار روي كابين ( بعلت
وجود وزنه ها تعادلي ) را بحركت در مي آورند .
خلاصه
كاربردي
آسانسورهاي هيدروليكي
آسانسور
هاي هيدروليك ، روشي عالی و ارزان براي حل مشكلات انتقال عمودي در ساختمانهاي
كوچك و كم ارتفاع و يا در محلهائيكه نياز به به بالا بردن وزن هاي زياد همراه با
سرعتهاي كم است ميباشند
. در حال حاضر ، از اين وسيله براي ساختمانهاي بلند و سرعتهاي بالا نميتوان
استفاده نمود ولي چاره انديشي هاي فراواني در اين زمينه صورت گرفته كه ارتفاع را
نسبتا زياد و احيانا سرعت آسانسور را نيز
افزايش دهد .
ارائه
مثالهاي مناسب و غير مناسب كاربردي زيرين ، براي استفاده از آسانسور های هيدروليكي ، ميتواند مفيد واقع شود .
مثالهاي
مناسب كاربردي :
1 دفاتر اداري دو الي سه و چهار طبقه با سطح
قابل استفاده زياد
2 ساختمانهاي مسكوني دو ، سه ، چهار و پنج طبقه تا 200 آپارتمان
3 بيمارستانهاي كوچك ، كلينيك ها ، ساختمانهاي بهداشتي تا سه طبقه
4 ساختمانهاي
كوتاه صنعتي كه نياز به انتقال بار و يا مواد خام بصورت اتوماتيك از وزنهاي سبک تا بسيار
سنگين
دارند .
5 دفاتر
اداري دولتي تا چهار طبقه
6 آسانسورهاي گاراژي رفت و برگشتي در ساختمانهاي
عظيم و عمده
7 آسانسورهاي مسافري/ باري در فروشگاهها (تا سه طبقه )
8 آسانسورهاي معلولين كه همراه و مكمل پله هاي
بالا بر عمل نمايند.
9 آسانسورهاي مرحله اي
مثالهاي
نامناسب كاربردي :
1 اغلب فروشگاههاي بزرگ چندين طبقه ای
2 بيمارستانهاي بيش از چهار طبقه
3 نصب جکهايی که نياز به
حفر چاله های عميق داشته که ممکن است با موانع زير زمينی فراوانی بر خورد داشته
باشد
موارد لازم در بخش مربوطه و
مقالات آتی مورد بحث قرار خواهد گرفت
تقسيم بندی انواع جکها و محل
قرار گرفتن شير اطيمنان
انواع
جك
|
نحوه
انتقال نيرو به كابين
|
نحوه
عملكرد جك
|
سيلندر
دو
تكه
TWO PIECES
|
تعداد
سيلندر
|
محل
شير ايمني
RUPTURE
VALVE
|
مستقيم
DIRECT
|
غيرمستقيم INDIRECT
|
مركزي
CENTRAL
|
كناري
SIDE
|
مركزي
CENTRAL
|
كناري
SIDE
|
يك
مرحله
اي
SINGLE STAGE
|
دو
مرحله
اي
TWO STAGE
|
سه
مرحله
اي
THREE STAGE
|
تكي
SINGLE
|
زوجي
DOUBLE
|
بالاي
سيلندر
|
پائين
سيلندر
|
ساده
NORMAL
|
√
|
√
|
ــــ
|
√
|
√
|
ــــ
|
ــــ
|
√
|
√
|
√
|
√
|
√
|
تلسكوپي
TELESCOPIC
|
√
|
√
|
ــــ
|
√
|
ــــ
|
√
|
√
|
ــــ
|
√
|
√
|
ــــ
|
√
|
بطور
كلي يك سيستم هيدروليك از بخش هاي زير تشكيل شده است :
" روش هاي مختلف مونتاژ جك
هيدروليك "
|