از سری مقالات آسانسورهای خاص نویسنده: حمید نوروزی مقدمه آسانسورهای خاص، سیستم های حرکتی هستند که در محل های خاص، برای کاربرد های خاص و بر اساس شیوه های خاصی عملیات جابجائی را انجام می دهند. وقتی محل نصب آسانسور از چاهک تعبیه شده در ساختمان به جای دیگری مثلا عرشه یک کشتی یا بدنه یک سد ،تغییر پیدا میکند و مسیر حرکت از جهت عمودی به جهت افقی یا ترکیبی تبدیل می شود، و وقتی بجای افراد معمولی و یا اشیای معمولی، افراد خاص یا بارهای خاصی را جابجا می کند، و بسیاری تغییرات خاص دیگر که در کاربری، محل و یا اجزای آسانسور رخ می دهد همه و همه شما را به سوی خانواده آسانسورهای خاص سوق می دهند. این آسانسورها بسیار متنوع تر از آسانسورهای معمولی عمود پیما هستند و شامل تقسیم بندی های خاص خود می باشند و روند تحلیلی خاص خود را دارند. در مقالات قبل به انواعی از آسانسورهای خاص اشاره شد .آسانسورهای با مسیر شیبدار ، آسانسورهای عرشه، آسانسورها با مسیر افقی ( تله کابین ها). در این مقاله یک آسانسور بد را با هم بررسی می کنیم. آسانسور بد، یعنی آسانسوری که اگر در چاه عادی روی یک ساختمان عادی پیاده می شد شاید با تغییرات اندکی حتی موفق به اخذ مجوز استاندارد نیز می شد. اما همین آسانسور زمانی که روی عرشه کشتی باربری ای نصب شود که هر روزه در آبهای خلیج فارس و سواحل داخلی و خارجی ایران در حال حرکت و جابجائی بار باشد با وضعیت متفاوتی روبرو خواهیم شد. یک آسانسور بد آسانسور بد عبارتست از آسانسوری که حداقل یکی از شرایط زیر را دارا باشد: 1. از قطعات غیر استاندارد یا استاندارد اما نا متناسب برای کاربری فعلی تشکیل شده باشد 2. قطعات خوب اما طراحی بد داشته باشد. 3. قطعات خوب و طراحی درست اما نصب بد داشته باشد. تبصره:هرگاه اسانسوری هر سه شرط فوق را دارا باشد آنگاه... زحمت پر کردن نقطه چین های طرف دوم معادله فوق را به عهده خود شما می گذارم، اما در پایان مقاله! یکی از دوستان بزرگوار من که مهندس دریائی با تجربه و دانشمندی است از من تقاضای بازدید از آسانسور نصب شده برروی یکی از کشتی های باربری خطوط حمل و نقل شرکت متبوعش را نمود. بدین منظور عازم جزیره کیش شدم و از آسانسور باری کشتی مذکور بازدید کوتاهی نمودم. اشکالات ریز و درشت بسیاری در هر سه مقوله طراحی ، انتخاب قطعه و نصب سیستم مذکور وجود داشت که مراتب طی گزارش مشروحی به حضور ایشان ارسال شد. عکس هایی نیز از آسانسور مذکور تهیه کردم که دیدن آنها خالی از عبرت نیست! بجا بود که دستگاه یا سازمانی از این همه سازمان های مدعی پیشقدم میشد تا با معرفی آسانسور های خوب و آسانسورهای بد طراحان و سازندگان را عملا به رعایت استانداردهای بالاتر در علم مهندسی حرکت راهنمائی کند. نمایشگاه تصویری: آسانسورهای بد با هم ببینیم: · بدنه کابین یک کابین کاملا غیر مقاوم در برابر رطوبت و خوردگی های حاصله – ضربه های موج و دست انداز های دریائی. این کابین برای حمل بار بخصوص اتومبیل استفاده می شود. و بین دو عرشه حرکت می نماید. به طریقه مهاربندی محاسبه نشده و تلاش بیهوده برای تقسیم نیرو ها توجه فرمائید!
· کفشک ها
استفاده از کفشک معمولی بجای رولر با توجه به ظرفیت بالای جابجائی (متوسط بار حدود 3 تن) مخصوصا زمانی که از دو ریل در هر طرف کابین استفاده می شود باعث ایجاد مزاحمت در حرکت آسانسور خواهد شد. ظاهرا ریل های کابین در جهت عمق بدون هیچ دلیل خاصی در بیشترین فاصله از یکدیگر قرار گرفته اند که این خود سبب اعمال بیشترین گشتاور در زمان ورود و خروج اتومبیل و بار به ریل های طرف مقابل کابین می گردد و این یعنی باز هم اصطکاک بیشتر روی سیستم هدایت کننده کابین. گفتم اصطکاک بیشتر, دریغ از یک روغندان و فتیله کنفی مربوطه, چه برسد به سیستم روغنکاری و روانسازی ویژه قطعات مورد کاربرد در حمل و نقل دریائی. · جنس – پوشش انتخاب جنس مناسب و پوشش مناسب تر برای کابین در سیستمی که در معرض تفاوت دمائی بالا، رطوبت نسبی بالا و فرسایش یونی قرار می گیرد نیز از جمله مواردی است که باید از طرف طراحان چنین پروژه هایی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد و این امر نیز در طراحی این آسانسور رعایت نشده بود. راجع به خوردگی یونی ذکر این نکته لازم است که کشتی ایمن در برابر این نوع خوردگی است اما اجزای آسانسور ظاهرا در حال خورده شدن است و احتمالا کشتی در دراز مدت با پدیده ای جدید با عنوان "تمام شدن کابین آسانسور" مواجه خواهد شد. لطفا این "خرابی " جدید را به فهرست خرابی های شناخته شده آسانسور اضافه کنید.
· در امتداد ریل ها ریل های جلوی کابین در پائین ترین قسمت یعنی محل نشست بافر لاستیکی! کابین روی عرشه اول امتداد نیافته است. یعنی کابین طول عرشه بالا را به سمت پائین با تکیه بر 4 ریل پیموده و در عرشه زیرین تنها بر دو ریل عقب تکیه می نماید!!!! واقعا ریلی وجود ندارد!! علت را جویا شدم ، گفتند : که این نوع طراحی خاص! بدین جهت انجام گرفته که از فضای زیر آسانسور و در حقیقت از قسمت چاه فرضی آسانسور نیز جهت نگهداری و حمل بار استفاده بهینه بعمل آید. تصور کنید که کابین در آخرین حرکت به عرشه بالا منتقل شده و در آنجا پارک می شود ( بدون هیچ ترمزی) و در زیر آن در عرشه پائین اتومبیل بنز فلان مدل به قیمت 50000 یورو پارک می شود تا مسافت چندین روزه ای را در یک دریای با اوضاع جوی نا مشخص دریا نوردی کند.
· پاراشوت در بررسی پاراشوت حقیقتا هرچه گشتم اثری از پاراشوت یا سیستم مشابه نیافتم. احتمالا اولین قطعه که دچار نقص " تمام شدگی" گردیده همین پاراشوت می باشد. گو اینکه در پهنه وسیع دریا پاراشوت لغتی بی فایده است و نجات با لاستیک های نجات انجام می گردد. · پنل احضار – پنل فرمان لطفا به انتخاب نوع مناسب پنل فرمان و نحوه دقیق مقاوم سازی آن در برابر رطوبت توجه فرمائید.
· چشم به در کابین در ورودی نداشت و با سیستم بسیار پیشرفته ای! شامل یک عدد چشم الکترونیکی نقطه ای محافظت می شد. مجددا به سیستم واترپروف سازی که با استفاده از یک کارد و یک بطری شفاف آب معدنی تولید و اجرا شده توجه فرمائید.
· وزنه – قاب وزنه چدن شکننده ، انتخاب بسیار بدی برای یک آسانسور همیشه در نوسان می باشد. بگذریم از اینکه اصولا تا انواع هیدرولیک و وینچ وجود دارد ، سیستم کششی متعادل در اولویت نخواهد بود. اما اگر زمانی بر اساس مصالحی قرار باشد آسانسور کششی روی یک خط زلزله خیز ( فرض کنیم همین کشتی) نصب شود ، سرب و آلیاژ های سرب انتخاب بهتری خواهند بود. چرا که جرم حجمی بالاتری داشته ، شکننده نبوده و حتی بصورت یکپارچه براحتی ریخته گری می شود. محصور سازی نه تنها در طول چاه انجام نگرفته بلکه مسیر حرکت وزنه نیز از کابین دیواره بندی و جدا نشده است. حداقل این بود که قاب وزنه با دو قطعه ورق از طرفین محصور می شد تا خطر پرتاب قطعات ، شکستگی احتمالی وزنه، کابین و اطراف ان را تهدید نکند.
· لاستیک و مزایای ان لاستیک ، واقعا زندگی بدون آن قابل تصور نیست... . می توانید تصور کنید که اگر بجای بافر لاستیکی برای یک چنین قاب وزنه بزرگ و کابین مربوطه اش قرار بود از بافر هیدرولیک استفاده شود چه فاجعه خانمان براندازی رخ می داد؟!!! گفتم که، لاستیک خیلی بدرد بخور است.
· اتصالات جوش کاری دقیق و حرفه ای با استفاده از ابزار مناسب در مناطق با رطوبت نسبی بالا ، محافظت جوش های انجام شده و ضریب اطمینان را در دو تصور زیر مشاهده می نمائید. هنرهای تجسمی با صنعت جوشکاری تلفیق شده اند تا چنین شاهکاری خلق شود.
· تابلو فرمان سیستم 3VF بکار رفته در کنترل این آسانسور انتخاب خوبی است اما واترپروفیٌت ! و حفاظت ان از رطوبت و دمای بالا اندکی محل تردید است. با توجه به اینکه یک سوراخ! بزرگ در زیر موتورخانه وجود دارد که هوا به خوبی در آن جریان یابد افزودن فن اتوماتیک چندان غیر منطقی نخواهد بود. ترمز موتور-گیربکس را ببینید. این سیستم بدون هیچ ترمز دیگری و نه حتی یک پاراشوت از وجود سیستم ترمز منحصر به موتور-گیربکس استفاده می نماید. به این می گویند توکل واقعی طراح به قدرت خداوند که البته در صنف و صنعت آسانسور بسیار از این قبیل هست.
امیدوارم که شما هم چون من با مشاهده تصاویر فوق بیش از پیش به کنه قدرت خدای متعال در این صنعت پی برده باشید. و لطفا نقطه چین های اول بحث را کامل کنید.
|